Brent Petrol Fiyatlarındaki Düşüş Devam Ediyor: Trump’ın Ticaret Politikalarının Etkisi
ABD Başkanı Donald Trump’ın korumacı ticaret politikalarının etkisiyle Brent petrolün varil fiyatı, 20 Ocak’tan bu yana 17 dolardan fazla değer kaybetti. ABD ile Çin arasındaki karşılıklı gümrük vergisi misillemeleri, nisan ayının ilk haftasında Brent petrol fiyatlarında yaklaşık yüzde 9’luk düşüşe neden oldu.
Trump’ın, Çin’in misilleme olarak açıkladığı vergiyi geri çekmemesi durumunda ülkeye yüzde 50 ek tarife uygulanacağı yönündeki açıklamaları, talep endişelerini artırdı. Bu durum petrol fiyatlarının azalışını hızlandırdı ve 7 Nisan’da yüzde 2,2’lik bir düşüş yaşandı. Böylece Brent petrol Ağustos 2021’den bu yana ilk kez 60 dolar seviyelerine geriledi.
Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, petrol fiyatlarındaki düşüşün Türkiye’nin cari açığını önemli ölçüde azaltacağını belirterek, “Türkiye, petrol fiyatlarındaki düşüşten en fazla olumlu etkilenecek ülkelerin başında geliyor. Petrol fiyatlarındaki ılımlı seyir, sıkılaşan yurt içi finansal koşullar ve maliye politikası, önümüzdeki dönemde dezenflasyona katkı sağlayacak.” değerlendirmesinde bulunmuştu.
“Cari Açıkta Petrolün Önemi”
İstanbul Bilgi Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, Türkiye’nin cari açığında petrol fiyatlarının ve enerjinin önemli bir rol oynadığını vurgulayarak, petrol fiyatlarındaki her 10 dolarlık düşüşün Türkiye’ye 4-5 milyar dolar tasarruf sağladığını belirtti.
Aslanoğlu, yaptığı açıklamada, “Bu gelişmeler, cari açığı yüzde 20-25 azaltabilecek kadar olumlu. Ülkemiz ve dünya ekonomisinin genel gidişatına baktığımızda tüketim malı ithalatında yavaşlama olabilir, bu da cari açığa olumlu yansıyacak. Ancak makro tarafta büyüme ve enflasyon açısından olumsuz etkileri olabilir.” dedi.
Aslanoğlu, ihracat noktasında da rekabet gücü açısından zorluklar olduğunu belirterek, Avrupa ülkelerinin savunma sanayisi alanındaki adımlarının Türkiye ihracatına olumlu etkileri olacağını söyledi.
“Türkiye Daha Az Döviz Ödeyecek”
Spectrum Denetim, Danışmalık, Yeminli Mali Müşavirlik AŞ Yönetim Kurulu Başkanı Tuncay İnci, 2022’de Rusya-Ukrayna Savaşı nedeniyle petrol ve doğal gaz fiyatlarının artış gösterdiğini ve bu durumun enerji ithalatını 96,5 milyar dolara, cari açığı da 48,8 milyar dolara çıkardığını hatırlattı.
Geçen yıl petrol ve doğal gaz fiyatlarının düşmesiyle enerji ithalatının 64,6 milyar dolara, cari açığın ise 10 milyar dolara gerilediğini belirten İnci, “Türkiye yıllık ortalama 49 milyon ton petrol ve petrol ürünü ithal ediyor. Bu enerji, ithalat içinde önemli bir paya sahip. Brent petrol fiyatının 80 dolardan 60 dolar seviyelerine gerilemesiyle Türkiye, petrol ürünleri için daha az döviz ödeyecek ve bu durum cari açığın azalmasına katkı sağlayacak.” şeklinde konuştu.
İnci, cari açığın düşürülmesi için enerji ithalatının azaltılmasına yönelik yapısal adımların atılması gerektiğini belirterek, bu kapsamda yenilenebilir enerji kaynaklarına yatırım yapılmasının ve petrol ile doğal gaz rezerv aramalarının devam etmesinin önemli olduğunu ifade etti.
İnci ayrıca, tarım ve turizm sektörlerinin cari dengenin iyileştirilmesine olumlu etkileri olacağını belirterek, “Petrol fiyatları ve doğal gaz fiyatları düşerse cari açık da azalacak. Orta Vadeli Program’a göre 2025’te cari açık tahmini 28,6 milyar dolar. Brent petrol fiyatının düşüş eğilimini sürdürmesi halinde cari açığın yaklaşık 20 milyar dolar seviyesine gerileyeceğini öngörüyoruz.” diye konuştu.
İnci, cari açığın azaltılmasının yanı sıra ülkenin büyüme hızının da artması gerektiğini belirterek, Türkiye’nin ihracatını artırması gerektiğini söyledi. “ABD’nin Türkiye’ye düşük gümrük vergisi uygulaması, ülkemiz için önemli bir fırsattır. Bu nedenle pazar çeşitlendirmesi yaparak ihracatı artırmamız gerekmektedir.” şeklinde açıklamalarda bulundu.
